Neem de huisarts mee op reis
De vakantieperiode is aangebroken. Veel Nederlanders hebben weer de weg naar het buitenland gevonden en naar verwachting zullen er vele volgen, mits de actuele maatregelen dit toelaten. Een aantal van hen zal te maken krijgen met gezondheidsklachten tijdens hun verblijf. Vroeger betekende dat met handen en voeten proberen uit te leggen aan een lokale arts wat er aan de hand was. Tegenwoordig kan er snel geappt of gebeld worden met een medische dienst in Nederland of zelfs overlegd met een Nederlandse arts ter plekke. Bieke Cavelaars en Line Hollmann, huisartsen met internationale ervaring, vertellen hoe zorg verschilt van land tot land en welke meerwaarde zorg op afstand dan heeft.
Zijn medische zorg en cultuur nauw met elkaar verweven?
Line Hollmann: “In ieder land is de verhouding tussen arts en patiënt weer anders. In Nederland is er veel overleg tussen arts en patiënt. Beslissingen worden in samenspraak gemaakt. Hier in Spanje schrijft een arts de behandeling voor, zonder overleg. Nederlandse expats voelen zich daardoor vaak niet gehoord door een arts. Andersom denken Spaanse patiënten bij de Nederlandse aanpak dat jij het als arts niet weet! Ik probeer me altijd aan te passen aan de stijl van de patiënt.”
Bieke Cavelaars: “Je ziet de verschillen ook terug in het voorschrijven van medicijnen. Daar zijn we in Nederland terughoudend mee, maar mijn patiënten in Frankrijk voelden zich niet serieus genomen als ze niet met een recept de praktijk verlieten. Ik probeerde een beetje mee te bewegen: wel een recept meegeven maar alleen te gebruiken als de klachten niet minder werden. Meestal werd het recept niet ingeleverd. Zo won ik wel gaandeweg hun vertrouwen.”
Welke rol speelt taal?
Line: “Ik zie in mijn praktijk veel Nederlanders die het fijn vinden om medische zaken in hun eigen taal te overleggen. Dat kan al lastig genoeg zijn! Het is een extra uitdaging als een patiënt het Engels niet machtig is. Dan moet je heel alert zijn om geen rode vlaggen te missen.”
Bieke: “Taal is een integraal onderdeel van cultuur. Je moet echt leren hoe mensen in een ander land communiceren over medische zaken. Dat kan zelfs per leeftijdsgroep verschillen. In Frankrijk merkte ik dat jonge mensen klachten ontzettend konden overdrijven, om vervolgens bijna huppelend mijn spreekkamer te verlaten. Ook dat is cultureel bepaald.”
Is het dan een meerwaarde om een arts in eigen land om advies te kunnen vragen?
Bieke: “Ja, absoluut. Bij Medicinfo krijgen we via de app vaak vragen van mensen die langer in het buitenland verblijven en willen checken: klopt de verwijzing die ik heb gekregen van de lokale arts? In sommige landen is de rol van de huisarts namelijk beperkt en staat specialistische zorg centraal. Door te luisteren en de klachten te analyseren, kun je advies geven over het juiste vervolgtraject.”
Line: “De rol van de huisarts zoals wij die kennen is echt een Noord-Europees fenomeen. In andere landen heb je vrij toegang tot specialisten maar dat betekent ook dat je het risico loopt om bij de verkeerde specialist terecht te komen. De huisarts helpt je te filteren: welk specialisme heb je nodig?”
Hoe zit het met vakantiegangers?
Bieke: “Meestal gaat het dan om klachten, waarbij men wil weten: moet ik hier een arts raadplegen of kan het wachten? Dat kunnen acute klachten zijn zoals braken en huiduitslag maar ook chronische klachten. Ook ontvangen we veel vragen over medicatie die een lokale arts heeft voorgeschreven. Vaak is die helemaal niet nodig en volstaat uitleg, geruststelling en zo nodig paracetamol.”
Line: “Soms zie ik ook mensen met psychische klachten, die door reisstress extra opspelen. Bij chronische klachten helpt het als mensen goed voorbereid op vakantie gaan. Een overzicht van de medische klachten en de medicijnen die gebruikt worden is gemakkelijk met een lokale arts te delen.”
Dus zorg op afstand is ideaal als je op reis bent?
Line: “Als ik zie dat Nederlanders in Spanje bereid zijn om anderhalf uur te rijden voor een consult bij mij, een Nederlandssprekende arts, dan kan ik me voorstellen dat kunnen appen of (beeld)bellen met een Nederlandse arts om even te overleggen zeker in een behoefte voorziet. Dat zal ik ook vast ervaren bij Medicinfo!”
Bieke: “Via de app of telefoon kunnen we mensen snel geruststellen en relevante informatie op maat geven, waardoor zij vaak geen gebruik van de lokale zorg hoeven te maken. Maar er zijn ook situaties waarin we aangeven dat mensen juist wél gebruik moeten maken van de lokale zorg, omdat er anders een onveilige situatie ontstaat. In alle gevallen is het doel dat mensen na dat contact met Medicinfo weer met een gerust gevoel hun vakantie kunnen vervolgen. Daar gaat het om.”
Line Hollmann heeft sinds november 2020 een eigen praktijk als huisarts in Barcelona. Sinds kort is zij ook werkzaam als huisarts voor Medicinfo.
Huisarts Bieke Cavelaars heeft veel gereisd en in onder meer Frankrijk, Zuid-Afrika, Myanmar, Cambodja, Vietnam en Singapore gewerkt. In Nederland is zij waarnemer en heeft zij 3,5 jaar voor Medicinfo gewerkt als huisarts.