Veel Covid 19-patiënten blijven klachten houden na hun infectie. Dit wordt vaak ‘Long Covid’ genoemd, vanwege het langdurige karakter van de klachten. Sinds oktober 2020 kunnen zij terecht bij C-support voor nazorg en advies met betrekking tot gezondheid, (psycho)sociale aspecten en werk & inkomen. Een flexibele schil van verpleegkundigen en artsen van Medicinfo helpt C-support om die zorg verder op te schalen. Marloes Beljaars, medisch adviseur bij C-support en Sara Biere-Rafi, online huisarts bij Medicinfo, vertellen over deze bijzondere samenwerking.
Wat is de kracht van de nazorg die C-support biedt?
Marloes Beljaars: “We nemen de tijd en bieden een luisterend oor. Patiënten kunnen hun hele verhaal vertellen. Zij voelen erkenning van hun klachten – soms voor het eerst. Vervolgens inventariseren we welke steun ze nodig hebben en wijzen we hun de weg. Dankzij de domein-overstijgende aanpak van C-support kijken we verder dan medische zorg alleen. Dat is maar één aspect.”
Sara Biere-Rafi: “Bij de intake door verpleegkundigen vindt al een eerste inventarisatie plaats. Patiënten met een medische vraag komen vervolgens bij mij of een van mijn collega’s terecht. Maar vaak gaat er een wereld schuil achter die ene vraag. Vooral mensen die in de eerste golf ernstig ziek zijn geworden – maar net niet ziek genoeg voor opname – voelden zich aan hun lot overgelaten. Zij hebben dit echt als traumatisch ervaren. Bovendien werden zij vaak niet getest, waardoor er ook voor de bedrijfsarts of werkgever geen ‘bewijs’ van corona is. Hierdoor lopen zij vaak op verschillende domeinen vast in hun leven. De erkenning krijgen voor hun klachten en horen dat ze niet alleen zijn, raakt ze echt.”
Marloes: “Daar zit inderdaad onze kracht. Ik hoor vaak: ‘Ik ging al aan mezelf twijfelen.’ Als je weet dat je niet alleen bent en hoort dat het beter kan worden, ontstaat er weer vertrouwen en geloof.”
Sara: “Dat merk je ook meteen. Er is een andere energie aan het einde van het gesprek. Het is fijn dat een gesprek al zoveel kan bieden.”
Welke vragen worden het meest gesteld?
Marloes: “In het begin gingen veel vragen over de klachten die horen bij Long Covid, zoals verlies van geur en smaak. Nu krijgen we veel vragen over werk en inkomen. Dat is logisch: de eerste Covid-patiënten die nog steeds klachten ervaren, zijn nu een jaar ziek en krijgen te maken met ingewikkelde administratieve processen. Concentratieproblemen en vermoeidheid maken het extra lastig om hiermee om te gaan. Ook zie je vaak niet aan de buitenkant hoeveel last iemand van zijn klachten ondervindt. Daardoor kunnen bedrijfsartsen soms een verkeerd advies geven.”
Sara: “Mensen die ik spreek zijn vaak op zoek naar antwoorden op gezondheidsvragen die ze bij hun eigen huisarts of specialist niet vinden. Zij ervaren een breed scala aan chronische klachten maar dikwijls leveren onderzoeken niets afwijkends op. Dat maakt het voor de behandelaars vaak lastig de klachten te duiden. Ook delen lotgenoten op sociale media tips over bijvoorbeeld bepaalde diëten of supplementen. Mensen vragen ons advies hierover. En op dit moment zijn er ook veel vragen over vaccinaties. Doorgaans geven zorgverleners het advies vooral uit te rusten maar met alleen niks doen, verandert er vaak weinig. Wij proberen mensen uit te leggen dat er sprake is van onder andere een overactief immuunsysteem en dat fysieke revalidatie gecombineerd met een goede energiebalans, waarbij mensen leren hun grenzen te herkennen en aanvaarden, wel kan leiden tot vermindering van hun klachten.”
Jullie bieden persoonlijke ondersteuning maar het contact verloopt digitaal of telefonisch. Hoe ervaren de patiënten dat, en jullie als artsen?
Sara: “Gek genoeg ervaar ik soms bij mij in de huisartsenpraktijk, waar ik naast Medicinfo werk, meer afstand vanwege het dragen van mondkapjes. Daardoor blijft voor mijn gevoel een gedeelte van iemands verhaal soms verborgen. Je moet daarom soms extra moeite doen om tot de kern te komen. Daarentegen is het contact met de Long Covid-patiënten die ik als online huisarts spreek ondanks de fysieke afstand vaak echt diepgaand. Dit heeft natuurlijk alles te maken met het feit dat deze mensen zich een jaar lang niet gehoord hebben gevoeld.”
Marloes: “We bieden naast bellen ook beeldbellen als optie, maar de voorkeur gaat meestal toch uit naar bellen. Het is dan wel van belang dat je goed luistert om ook de emoties te signaleren en interpreteren.”
C-support heeft met ondersteuning van Medicinfo snel de nazorg kunnen opschalen. Hoe verloopt de samenwerking?
Marloes: “C-support komt voort uit Q-support, de organisatie voor zorg na Q-koorts en is gebaseerd op dezelfde werkwijze. C-support was niet meteen berekend op de enorme vraag naar corona-nazorg. Gelukkig konden we snel schakelen met Medicinfo om ondersteuning te regelen. Als ik me goed herinner, was het binnen een dag geregeld! Verpleegkundigen van Medicinfo hebben als eerste contact met de patiënt om de hulpvraag te verhelderen. Als die medisch is, voeren online huisartsen van Medicinfo vervolgens een tot twee gesprekken met de patiënt. Soms is dit al voldoende maar in veel gevallen is er sprake van een complexere vraag. Dan wordt hij of zij overgedragen aan een adviseur van C-support. Tijdens de eerste gesprekken wordt er veel informatie vastgelegd waarop wij kunnen voortborduren. Dat ontlast ons enorm en maakt het een naadloos proces.”
Sara: “De samenwerking is heel prettig. Toen ik december vorig jaar instapte, was het fijn om met de collega’s van C-support te kunnen sparren over de concrete zorg die we konden bieden. Als artsen en verpleegkundigen van Medicinfo kunnen we tijdens de eerste gesprekken veel patiënten al goed op weg helpen. Bij anderen is intensiever contact noodzakelijk omdat de problemen erg complex zijn. C-support neemt deze patiënten over. Dan is het fijn dat de lijntjes heel kort zijn.
Marloes: “Zowel voor de patiënt als voor C-support voelt het als één organisatie. Dat is echt fijn samenwerken.”
Marloes Beljaars is huisarts en werkt sinds juli 2020 als medisch adviseur bij Q-support en sinds oktober 2020 als medisch adviseur bij C-support.
Sara Biere-Rafi is huisarts en werkt als (online) achterwachtarts bij Medicinfo. Sinds december 2020 werkt zij via Medicinfo voor C-support.
Sinds oktober 2020 biedt C-support nazorg aan Covid 19-patiënten. De organisatie hanteert een integrale, domein-overstijgende aanpak en vult de reguliere zorg aan. C-support is als nazorgcentrum gebaseerd op de academische trias van patiëntenzorg, onderzoek en scholing. De kennis die C-support opdoet, wordt gedeeld met zorgprofessionals en kan als basis dienen voor onderzoek naar corona-nazorg en revalidatie.
