Digitale zorg is inmiddels niet meer weg te denken uit de praktijk. Van triagetools en chatconsulten tot monitoring op afstand en de inzet van generatieve AI: de mogelijkheden nemen toe. Steeds meer organisaties zetten er stappen in; een waardevolle ontwikkeling. Alleen; in de praktijk merken we dat succesvolle implementatie en opschaling vaak niet alleen van techniek of financiering afhankelijk is, maar juist van de manier waarop zorgprofessionals daarin betrokken zijn en meebewegen.
Het gaat steeds beter met digitalisering in en van de zorg. Zorgverzekeraars stimuleren de inzet van digitale initiatieven en zetten via partijen zoals Digizo (het programma dat zich richt op het breed opschalen van bewezen digitale en hybride (zorg)processen die waarde toevoegen voor zorgverleners, patiënten, cliënten en burgers) samen met de andere IZA-partners een belangrijke stap in het creëren van randvoorwaarden voor opschaling. Belangrijke zaken voor opschaling, zoals samenwerking en financiering, lijken steeds vaker op orde te zijn.
Behalve deze elementen, is ook zorginhoudelijke expertise bij digitale innovatie binnen de zorg cruciaal. Toch zien we maar al te vaak dat de zorgprofessional, in welk domein dan ook, niet vanaf het begin betrokken is bij de ontwikkeling en implementatie van een technische oplossing. Het intensief betrekken van de zorgprofessional is ook vaak niet eenvoudig te organiseren. Een hoge werkdruk betekent weinig beschikbaarheid. Ook spreken ontwikkelaars en medici vaak een andere taal en is er niet altijd direct draagvlak onder gebruikers voor de technische oplossing.
De meeste oplossingen zijn pas echt effectief als de primaire processen worden aangepast. Daarmee veranderen echter ook de dagelijkse werkzaamheden en dat leidt gemakkelijk tot weerstand. Dan is er nog het budget: om zorgprofessionals structureel te betrekken, moet daar ook structureel geld voor worden vrijgemaakt.
Als zorginnovators doen we onszelf vaak tekort doordat we te weinig gebruikmaken van de kennis binnen de organisatie: kennis van processen én van de rol die zorgprofessionals en patiënten daarin spelen. Willen we dat technologie in de zorg echt bijdraagt aan het verlichten van de toenemende druk op het zorgsysteem, dan moeten we daar dus meer oog voor hebben. Bij Medicinfo zien we dat onze verpleegkundigen en artsen hierin een sleutelrol spelen. Onze oplossingen zijn van meet af aan ontwikkeld voor én door zorgprofessionals.
Menselijke interventie vanaf start belangrijk
Zorg is complex en laat zich niet altijd vangen in Excelsheets en vooraf bedachte patiëntreizen. Juist daarom is menselijke interventie zo waardevol: die zorgt ervoor dat patiënten die via de digitale voordeur binnenkomen, zo snel mogelijk hun weg vinden naar de juiste zorgverlener en de juiste plek.
De digitale zorgdiensten die we ontwikkelen en uitvoeren voor onze klanten staan structureel sterker wanneer het zorgpersoneel (van zowel Medicinfo als de organisatie waarmee we samenwerken) vanaf het begin betrokken is. Vanaf de inventariserende gesprekken met de zorgorganisatie tot het ontwikkelen, leveren en optimaliseren van de dienst: overal zitten zij aan tafel en hebben er dus invloed op. Zij brengen klinische ervaring mee, herkennen nuances in gezondheidsvragen en zorgen dat de juiste zorg op het juiste moment geboden wordt, ook in een digitale omgeving.
Van digitale tool naar echte zorgoplossing
Ons advies is helder: richt je bij de ontwikkeling van digitale zorg niet alleen op de tool zelf, maar vooral op het medisch team dat ermee werkt en de patiënten die ermee in aanraking komen. Door zorgexpertise structureel mee te nemen, wordt digitale zorg passender, menselijker en betrouwbaarder. Dat vraagt om samenwerking tussen zorgteams, technologie-experts en beleidsmakers, maar vooral om waardering voor de kennis en ervaring die zorgprofessionals inbrengen in het digitale domein.
Over de auteur
Steven van Kemenade is medisch directeur bij Medicinfo. Met zijn achtergrond als (huis)arts en zijn brede ervaring in zorginnovatie slaat hij een brug tussen technologische mogelijkheden en de dagelijkse zorgpraktijk. Zijn missie is om digitale oplossingen zó te ontwikkelen en in te zetten dat ze zorgorganisaties en hun medewerkers ondersteunen, patiënten meer regie geven en de zorg als geheel toegankelijk, efficiënt en menselijk blijft.
